Οικονομία

Ακρίβεια: «Πυρκαγιά» αυξήσεων σε μόλις 5 μήνες

neakriti.gr 05 August, 2022 OIKONOMIAΑΡΘΡΑ

Ακρίβεια: «Πυρκαγιά» αυξήσεων σε μόλις 5 μήνες

Ο πληθωρισμός έχει παγιωθεί πάνω από τρεις μήνες σε διψήφια νούμερα, οι αυξήσεις στα καύσιμα, την ενέργεια και προϊόντα ευρείας και μαζικής κατανάλωσης, τα οποία συν-αποτελούν «το καλάθι της νοικοκυράς», έχουν μέσα σε πέντε μήνες «τρυπήσει το ταβάνι» και τα ελληνικά νοικοκυριά προσπαθούν να τα φέρουν βόλτα με τους γνωστούς ανεπαρκείς (ακόμη και πριν την «έκρηξη» του πληθωρισμού) μισθούς της ελληνικής αγοράς.

Μέσα σε πέντε μήνες, το αλεύρι έχει αυξηθεί κατά το 1/3 της τιμής του, ενώ το ηλιέλαιο από 3,62 ευρώ που κόστιζε τον Μάρτιο τώρα πλέον διαμορφώνεται στα 4,91 ευρώ. Τεράστια αύξηση έχουν και τα χαρτιά υγείας μέσα σε πέντε μήνες, καθώς από 7,41 ευρώ η τιμή ανέβηκε στα 10,68 ευρώ, ενώ η γενικότερη μεταβολή των προϊόντων μέσα στο πεντάμηνο ανέρχεται στο 8,17%.

Αναλυτικότερα, η ενεργειακή κρίση, σε συνδυασμό με τον πόλεμο που λαμβάνει χώρα στην περιοχή της Νοτιοανατολικής Ευρώπης, έχει ως αποτέλεσμα την υπέρμετρη αύξηση των τιμών, με άμεση συνέπεια το ελληνικό νοικοκυριό να εξουθενώνεται οικονομικά. Είναι ενδεικτικό πως μέσα σε πέντε μήνες οι τιμές βασικών προϊόντων που χρησιμοποιούνται ευρέως στο σπίτι και είναι αναπόσπαστα στο ελληνικό νοικοκυριό έχουν αυξηθεί κατακόρυφα. Η αύξηση της τιμής των συγκεκριμένων προϊόντων έχει ως άμεση συνέπεια να περιορίζονται τα χρήματα για άλλες ανάγκες.

Πιο συγκεκριμένα, σύμφωνα με τα στοιχεία από την πλατφόρμα του Παρατηρητηρίου Τιμών “e-Καταναλωτής” του υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων, η τιμή για επώνυμο αλεύρι για όλες τις χρήσεις (συσκευασία ενός κιλού) από 1,28 ευρώ την 1η Μαρτίου (μέση τιμή) έχει φτάσει να έχει τώρα (τιμές 1ης Αυγούστου) μέση τιμή 1,74 ευρώ, αύξηση δηλαδή 36%. Αυξήσεις υπάρχουν και στη μαργαρίνη, που από 1,41 ευρώ την 1η Μαρτίου έφτασε να έχει κόστος 1,59 ευρώ την 1η Ιουλίου, δηλαδή αύξηση 12,77%.

Τόσο το αλεύρι όσο και η μαργαρίνη είναι τα κύρια συστατικά που χρησιμοποιούνται στα αρτοποιεία, με τους αρτοποιούς να πληρώνουν «ακριβά» το μάρμαρο του πληθωρισμού. Ο πρόεδρος του Σωματείου Αρτοποιών Νομού Ηρακλείου «Η Δήμητρα», κ. Βασίλης Δαφέρμος, μιλώντας στη «ΝΚ» τόνισε πως «αυτή τη στιγμή υπάρχει τεράστια αύξηση στα προϊόντα με αλεύρι. Η τιμή του έχει αυξηθεί, όπως επίσης και η τιμή της μαργαρίνης. Οι αυξήσεις είναι σταθερές, με άμεση συνέπεια να πλήττονται τα αρτοποιεία ως οικονομικές μονάδες, καθώς η τιμή του ψωμιού παραμένει σταθερή. Το ψωμί δεν έχει ακριβύνει, δεν έχει μεταβληθεί η τιμή του».

Ανάλογη είναι η αύξηση στην τιμή του ηλιέλαιου. Η συσκευασία ενός λίτρου επώνυμου προϊόντος έχει σήμερα μέση τιμή 4,91 ευρώ, από 3,62 ευρώ την 1η Μαρτίου, αύξηση δηλαδή 35,64%.

Στα ύψη και το γάλα

Επώνυμο ψωμί για τοστ (συσκευασία 700 γρ.), που την 1η Μαρτίου είχε μέση τιμή 1,59 ευρώ, τώρα έχει μέση τιμή 1,85 ευρώ, αύξηση δηλαδή 16,35%.

Τι συμβαίνει, όμως, στα γαλακτοκομικά; Τα στοιχεία από το Παρατηρητήριο Τιμών είναι αποκαλυπτικά: Επώνυμο στραγγιστό γιαούρτι με ηγετικό μερίδιο στην αγορά πωλείται πλέον (συσκευασία 3 τεμ. x 200 γρ.) προς 3,48 ευρώ, από 3,20 ευρώ την 1η Μαρτίου, αύξηση δηλαδή 8,75%. Το φρέσκο γάλα (συσκευασία ενός λίτρου), από 1,38 ευρώ όταν ξέσπασε ο πόλεμος, τώρα έχει μέση τιμή 1,67 ευρώ, αύξηση δηλαδή 21%, ενώ κατά 10,74% έχει αυξηθεί η μέση τιμή επώνυμης συσκευασμένης φέτας.

Τι γίνεται στα κηπευτικά

Για τις αυξήσεις που υπάρχουν στα οπωροκηπευτικά αλλά και στα αγροτικά προϊόντα μίλησε ο αντιπρόεδρος της ΕΑΣΗ Μύρων Χιλετζάκης. «Υπάρχει αύξηση της τιμής των αγροτικών προϊόντων. Αλλά την αύξηση της τιμής δεν τη λαμβάνει ο παραγωγός, καθώς το κόστος παραγωγής έχει αυξηθεί δραματικά. Δηλαδή, μπορούμε να δούμε προϊόντα να σημειώνουν τεράστιες αυξήσεις της τάξης του 20-30%, αλλά την ίδια χρονική στιγμή το κέρδος είναι μηδαμινό. Το κόστος παραγωγής έχει φτάσει στο 100%», υποστήριξε.

Είναι αξιοσημείωτο πως πολλά αγροτικά προϊόντα χρησιμοποιούνται στις βιοτεχνίες ως πρώτη ύλη. Η τιμή τους έχει ανέβει υπέρμετρα, με αποτέλεσμα το βιοτεχνικό προϊόν να πουλιέται ακριβότερα σε σχέση με τους προηγούμενους μήνες.

Ο πρόεδρος της ΟΕΒΕΝΗ Χαράλαμπος Λεκάκης υποστήριξε πως «η αύξηση του πληθωρισμού έχει σημάνει τη μείωση του πραγματικού καταναλωτικού εισοδήματος. Και όταν μειώνεται το εισόδημα του καταναλωτικού κοινού, τότε μειώνονται οι δαπάνες σε άλλες ανάγκες όπως η ένδυση και η υπόδηση. Και την ίδια στιγμή αυξάνονται τα ληξιπρόθεσμα χρέη στην εφορία. Πλέον, οι πολίτες χρωστούν αρκετά χρήματα. Όσον αφορά στις βιοτεχνίες, η αύξηση των πρώτων υλών σημαίνει και την αύξηση της τιμής του τελικού προϊόντος. Την ίδια στιγμή, αναπτύσσεται ο ανταγωνισμός με τρίτες χώρες, καθώς οι τελευταίες διοχετεύουν τα προϊόντα τους στην ελληνική αγορά σε μικρότερο κόστος».

Σε άλλα τρόφιμα, τα οποία μάλιστα αποτελούν βασικό είδος διατροφής για τα πιο ευάλωτα νοικοκυριά, όπως είναι τα ζυμαρικά και τα όσπρια, καταγράφονται επίσης πολύ μεγάλες αυξήσεις τιμών. Στα ζυμαρικά (μακαρόνια Νο6, συσκευασία του μισού κιλού) παρατηρούνται ανατιμήσεις σχεδόν 12%, ενώ στις φακές σχεδόν 5%. Πάνω από 20% είναι οι αυξήσεις τιμών σε αλλαντικά, ενώ ακόμη και τα δημοφιλή σνακ, όπως τα κρουασάν, πωλούνται κατά 13% και πλέον ακριβότερα σε σύγκριση με πέντε μήνες πριν.

Το αυξημένο κόστος παραγωγής λόγω ενεργειακού κόστους και αύξησης τιμών πρώτων και δεύτερων υλών, από χημικές πρώτες ύλες έως πλαστικά και χαρτί, έχει ως συνέπεια να αυξάνονται οι τιμές και στα βασικά είδη του νοικοκυριού που δεν είναι τρόφιμα.

Έτσι, στο ενδεικτικό «καλάθι της νοικοκυράς» η μεγαλύτερη αύξηση τιμής, 44,13%, παρατηρείται στα χαρτιά υγείας, αλλά και σε απορρυπαντικά.

Συνολικά το κόστος του ενδεικτικού «καλαθιού» εκτιμάται - με συντηρητικούς υπολογισμούς - ότι έχει αυξηθεί μέσα στο τελευταίο πεντάμηνο κατά 8,17%.

Έρχεται «μαύρος» χειμώνας

Το «καλάθι της νοικοκυράς» έχει συρρικνωθεί σε τέτοιο βαθμό που τη δεδομένη χρονική στιγμή ο μηνιαίος μισθός είναι ανεπαρκής. Όπως επισημαίνεται από τους εκπροσώπους της εργατικής τάξης και των μισθωτών εργαζομένων, το πρόβλημα έχει ποικίλες κοινωνικές - και όχι μόνο - προεκτάσεις που δημιουργούν ασφυκτικές συνθήκες για τη βιωσιμότητα των ελληνικών νοικοκυριών. Ταυτόχρονα, επιρρίπτονται ευθύνες και στους κυβερνητικούς χειρισμούς, καθόσον το πρόβλημα είναι υπαρκτό αλλά δε δίνονται οι δέουσες και αρμόζουσες απαντήσεις.

Ο πρόεδρος του Εργατικού Κέντρου Ηρακλείου, Στέλιος Βοργιάς, υποστηρίζει πως «θα ζήσουμε έναν «μαύρο» χειμώνα. Υπάρχουν απώλειες εισοδημάτων μέχρι και 20%. Πρέπει, λοιπόν, να υπάρξει άμεση αναπλήρωση των μισθών. Έχουν χαθεί βασικά εισοδήματα. Δε γίνεται να συνεχιστεί η συγκεκριμένη κατάσταση, καθώς θα δούμε εποχές που δε μοιάζουν με το 2022. Τη δεδομένη στιγμή υπάρχει ο τουρισμός, ο οποίος ενισχύει την εθνική οικονομία και τις θέσεις εργασίας. Ο τουρισμός φέτος έχει δώσει την απαιτούμενη ώθηση και γι’ αυτό τώρα το καλοκαίρι είναι καλύτερα τα πράγματα. Ωστόσο, τον χειμώνα θα υπάρξουν άλλες μεταβλητές. Η επισιτιστική κρίση είναι ένα δυσοίωνο και απευκταίο σενάριο και ας ελπίσουμε πως δε θα λάβει χώρα».

«Η πραγματικότητα είναι πολύ σκληρή. Εάν δεν τη ζήσει κάποιος, δεν μπορεί να την κατανοήσει. Με μισθό της τάξης των 700 ευρώ μικτά, δεν μπορούν να ικανοποιηθούν οι ανάγκες των πολιτών. Είναι ελάχιστα χρήματα σε σχέση με αυτά που χρειάζονται τα νοικοκυριά. Είναι μια κατάσταση τραγική. Ένεκα της οικονομικής κρίσης, οι μισθοί και οι συντάξεις έχουν συρρικνωθεί. Μέσα στην πανδημία υπήρχαν επιδόματα των 534 ευρώ και την επόμενη στιγμή άρχισε ένας πληθωρισμός που έχει διαλύσει κάθε είδους κοινωνική συνοχή. Οι τιμές έχουν αυξηθεί δραματικά. Και οι όποιες αυξήσεις κάνει η κυβέρνηση στους μισθούς είναι τόσο μικρές που δεν επιλύουν το πρόβλημα», τόνισε ο πρόεδρος του Εργατικού Κέντρου Λασιθίου και μέλος του Δ.Σ. της ΓΣΕΕ Μανόλης Πεπόνης.

«Η κυβέρνηση έχει αυξήσει τον κατώτατο μισθό, αλλά όχι σε υψηλά επίπεδα. Οι μικρές αυτές αυξήσεις του κατώτατου μισθού δεν αντιμετωπίζουν ολοκληρωτικά το πρόβλημα της ακρίβειας. Η ακρίβεια είναι παντού υπαρκτή. Τώρα δε βλέπουμε το πρόβλημα καθότι έχουμε καλοκαίρι. Το καλοκαίρι ο κόσμος εργάζεται και βγάζει ένα εισόδημα το οποίο θεωρείται αξιοπρεπές. Λειτουργεί η εστίαση, ο επισιτισμός και ο ξενοδοχοϋπαλληλικός τομέας. Το ζήτημα είναι ο χειμώνας που θα έρθει. Η κυβέρνηση οφείλει να αυξήσει το Ταμείο Ανεργίας κατά έξι μήνες, γιατί πολύ φοβάμαι ότι θα ζήσουμε ακραίες καταστάσεις. Πρέπει να κοιτάξει κατάματα τον εργάτη και συλλογικά να δώσει λύσεις», είπε από την πλευρά του ο πρόεδρος του Εργατικού Κέντρου Χανίων Γιάννης Μανωλικάκης.

Στο «κόκκινο» η ακρίβεια

«Η συνολική μεταβολή και πιο συγκεκριμένα η αύξηση της τιμής των προϊόντων κατά 8% είναι ένα ρεαλιστικό σενάριο. Οι άνθρωποι με τα ίδια χρήματα ψωνίζουν λιγότερα προϊόντα. Οι τιμές ανεβαίνουν, ενώ οι μισθοί δεν μπορούν να εξυπηρετήσουν τις βασικές καταναλωτικές ανάγκες. Υπάρχει μεγάλο και σοβαρό πρόβλημα. Χρειάζονται άμεσα και αναγκαία μέτρα και πολλές φορές, αναλογιζόμενος τη συγκυρία που διανύουμε, θυμάμαι τον Χότζα που λέει πως, “μόλις έμαθα το γαϊδουράκι να μην τρώει, ψόφησε”. Υπάρχει κοινωνική δυσαρέσκεια και αγανάκτηση. Πρέπει να υπάρξουν αντισταθμιστικά μέτρα ώστε να αποτραπεί η όποια κοινωνική έκρηξη», είπε ο πρόεδρος του Εργατικού Κέντρου Ρεθύμνου, Κωνσταντίνος Νικολιδάκης.

Ο πρόεδρος του Σωματείου Μαγείρων και Ζαχαροπλαστών Νομού Ηρακλείου και γενικός γραμματέας του Εργατικού Κέντρου Ηρακλείου Νεκτάριος Μωυσάκης υπογράμμισε: «Ο Έλληνας οικογενειάρχης δεν αντέχει. Οι τιμές των προϊόντων είναι στα ύψη. Η τιμή των καυσίμων είναι καλπάζουσα. Όπως “φουσκωμένοι” είναι και οι λογαριασμοί του ηλεκτρικού ρεύματος. Γι’ αυτόν τον λόγο υπάρχει υψηλή επαγγελματική απασχολησιμότητα των ανηλίκων το τελευταίο χρονικό διάστημα. Δουλεύουν για να συμβάλουν στον οικογενειακό προγραμματισμό. Κάθε μέρα διακόπτονται 1.000 ρολόγια ηλεκτρικού ρεύματος. Μιλάμε για σπίτια που δε θα έχουν στο εξής ηλεκτρικό ρεύμα. Και σε αυτό το σημείο ευθύνονται οι κυβερνητικοί χειρισμοί που είναι ελλιπείς και ανεπαρκείς».

«Θεωρώ πως έχει “πατώσει” το “καλάθι της νοικοκυράς”. Πλέον τα πράγματα έχουν φτάσει σε οριακό σημείο. Και παρόλο που όλες οι μεγάλες επιχειρήσεις έχουν γεμίσει τις αποθήκες, είμαι σίγουρος πως η κατάσταση θα είναι πιο έντονη τον χειμώνα. Πλέον, η ακρίβεια έχει “χτυπήσει” όχι μόνο το ηλεκτρικό ρεύμα και τα καύσιμα, αλλά και τα ίδια τα τρόφιμα. Η τιμή των τροφίμων έχει αυξηθεί σε τέτοιο βαθμό που οι πολίτες πλέον κάνουν υπολογισμούς ως προς το τι θα αγοράσουν. Δυστυχώς, το “καλάθι της νοικοκυράς” θα “στενέψει” περισσότερο τους επόμενους μήνες», είπε ο αντιπρόεδρος της Επιτροπής ΙΝΕ/ΓΣΕΕ, Αναστάσιος Ξενάκης.