Αρθρογραφία

Έρευνα-Σοκ για τους βιασμούς στην Ελλάδα

20 March, 2022 ΑΡΘΡΑ

Έρευνα-Σοκ για τους βιασμούς στην Ελλάδα

Στοιχεία-σοκ έρχονται στο φως για την αποτρόπαια και καταδικαστέα πράξη του βιασμού, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του κλινικού ψυχολόγου Νικόλαου Παπανικολάου. Στη συντριπτική τους πλειοψηφία οι πράξεις βιασμού προέρχονται από το οικογενειακό ή το συντροφικό περιβάλλον του θύματος, ενώ η συχνότητα των βιασμένων ανάγεται σε έναν βιασμό ανά 3 ημέρες και μία απόπειρα βιασμού ανά 7 ημέρες.

Το συγκλονιστικό στοιχείο είναι πως η πλειοψηφία των βιασμών, της τάξης του 92-94%, δε δηλώνεται στις αστυνομικές Αρχές, ενώ ένας στους 3 θύτες έχει συντροφική σεξουαλική ζωή. Αξιοσημείωτο είναι και το προφίλ του θύτη, που σύμφωνα με τον κ. Παπανικολάου προέρχεται από ένα κακοποιητικό μητρικό περιβάλλον. Πραγματοποιώντας την πράξη του βιασμού, ο θύτης προσπαθεί να διοχετεύσει το μίσος που αισθάνεται για τη μητέρα σου σ’ ένα άλλο γυναικείο πρόσωπο.

Ο βιασμός είναι μια αποτρόπαια και καταδικαστέα σεξουαλική πράξη. Το άτομο είναι έρμαιο στις σεξουαλικές του επιθυμίες και ορμές, με άμεσο αποτέλεσμα να μη ζητάει τη συναίνεση του ερωτικού συντρόφου. Δεν ενδιαφέρεται εάν το άτομο απολαμβάνει την ερωτική στιγμή, αλλά ενδιαφέρεται να ικανοποιήσει το σεξουαλικό του πάθος. Η «ΝΚ», αισθανόμενη το χρέος να καταδικάσει κάθε είδους σεξουαλική δραστηριότητα κατά την οποία δεν υπάρχει συναίνεση, φέρνει στοιχεία στη δημοσιότητα για τους βιασμούς. Τα στοιχεία αυτά προκαλούν σοκ για τους βιασμούς που λαμβάνουν χώρα στην Ελλάδα.

Δυστυχώς ο βιασμός δεν είναι σπάνιο φαινόμενο. Η συχνότητα που απαντάται είναι ένας βιασμός ανά 3 ημέρες και μία απόπειρα βιασμού ανά 7 ημέρες. Η «ΝΚ» επικοινώνησε με τον Νίκο Παπανικολάου, ο οποίος έδωσε στοιχεία στη δημοσιότητα για τη συχνότητα των βιασμών, ενώ είναι αξιοσημείωτο πως οι βιαστές δεν είναι άγνωστα πρόσωπα στα θύματα όπως κάνουν λόγο οι αστικοί μύθοι, αλλά είναι πρόσωπα που προέρχονται από το οικογενειακό και το συντροφικό περιβάλλον των θυμάτων.

«Σε ποσοστό της τάξης του 84%, το άτομο γνωρίζει τον δράστη, που προέρχεται από το οικογενειακό ή το συντροφικό περιβάλλον. Ο βιασμός δεν είναι σπάνιο φαινόμενο. Καταγγέλλεται ένας βιασμός κάθε τρεις ημέρες και μια απόπειρα βιασμού κάθε 7 μέρες. Οι καταγγελίες αφορούν το 6-8% των συνολικών βιασμών. Υπάρχει, ωστόσο, ένα ποσοστό 92-94% που δεν καταγγέλλεται. Το 1/3 των θυτών έχει συντροφική σεξουαλική ζωή. Το 1/3 αδυνατεί να ολοκληρώσει. Καταρρίπτεται ο μύθος του επιβήτορα. Επίσης να πούμε πως ένα στα 10 θύματα είναι άνδρας», υποστήριξε ο κ. Παπανικολάου.

Σε περίπτωση που ο θύτης και το θύμα συνυπάρχουν στο ίδιο περιβάλλον, τα πράγματα είναι πολύ οδυνηρά. Το θύμα ζει έναν επίπονο και συνεχόμενο εφιάλτη, ενώ μπορεί να γίνει φορέας διαφόρων ψυχοσωματικών προβλημάτων και να αναπτύξει μέχρι και τη λεγόμενη «διαταραχή του μετατραυματικού στρες».

«Όταν ο βιαστής προέρχεται από το οικογενειακό περιβάλλον, τα πράγματα είναι οδυνηρότερα. Μιλάμε για τραυματικές καταστάσεις που δύσκολα μπορούν να επουλωθούν και να αντιμετωπιστούν. Σε κάθε εξελικτικό στάδιο του θύματος, δηλαδή στο πέρασμα του ατόμου από ένα στάδιο ζωής σ’ ένα άλλο στάδιο (π.χ. από την παιδική στην εφηβική ηλικία), θα υπάρχουν διάφορα προβλήματα εφόσον υπάρξει βιασμός. Μπορεί να έχουμε να κάνουμε με ψυχοσωματικά προβλήματα, προβλήματα που αφορούν την ψυχική σφαίρα και επίσης μπορεί να έχουμε και τη λεγόμενη διαταραχή του μετατραυματικού στρες. Μιλάμε για μια αρκετά δύσκολη κατάσταση εφόσον το θύμα συνυπάρχει με τονέρευ θύτη», ανέφερε ο κ. Παπανικολάου.

Ψυχολογική πίεση

Ο κ. Παπανικολάου, μεταξύ άλλων, αναφέρθηκε και στο θύμα που δέχεται την έντονη ψυχολογική πίεση που ο βιασμός προκαλεί. Σύμφωνα με τον κ. Παπανικολάου, το άτομο μετά τον βιασμό έχει δυσάρεστες μνήμες και νιώθει απέχθεια και δυσφορία για το σώμα του.

«Δυσάρεστες μνήμες, φοβίες, μετατραυματικό στρες, κ.ά., είναι μερικά από τα χαρακτηριστικά που θα νιώσει το άτομο. Επίσης, το άτομο ενδέχεται να νιώσει το αίσθημα της “βρομιάς” απέναντι στο σώμα του και βλέπουμε μέσα από την κλινική πράξη πως το άτομο παίρνει κιλά γιατί επιθυμεί να κρύψει τη σεξουαλικότητά του», υποστήριξε.

Στο ερώτημα πότε δηλώνει το θύμα τον βιασμό, ο κ. Παπανικολάου απαντάει: «Συνήθως ένα μικρό ποσοστό της τάξης κάτω του 5% τον δηλώνει τον πρώτο χρόνο. Από εκεί και πέρα, μέχρι τον πέμπτο χρόνο κάποια άτομα τον δηλώνουν. Και μετά τον πέμπτο χρόνο δεν τον δηλώνουν. Είναι σημαντικό που ο καινούργιος νόμος δίνει πολλά χρόνια στο άτομο να δηλώσει ότι κάποια στιγμή βιάστηκε».

Το προφίλ του θύτη

Θύμα κακοποιητικής συμπεριφοράς πιθανότατα και ο ίδιος

Ποιο, όμως, είναι το προφίλ του θύτη που προβαίνει σε τέτοιες πράξεις; Όπως αναφέρει ο κ. Παπανικολάου, σύμφωνα με ψυχολογικές έρευνες που έχουν διεξαχθεί στις φυλακές των Γρεβενών και της Τρίπολης, ο θύτης είναι ένα άτομο που έχει μεγαλώσει συνήθως σ’ ένα κακοποιητικό περιβάλλον. Η μητέρα του θύτη μπορεί να ήταν κακοποιητική, ενώ κατά την τέλεση του βιασμού ο ίδιος ο θύτης δεν μπορεί να κατανοήσει ότι το θύμα δεν ευχαριστιέται τη σεξουαλική πράξη, κάτι που συνιστά «γνωστική διαστρέβλωση» σύμφωνα με τον κ. Παπανικολάου.

Πάντως, το πιο ίσως ιδιαίτερο στοιχείο που έκανε σαφές ο κ. Παπανικολάου είναι η σχέση ενός θύτη βιασμού με τα ζώα, καθώς, με βάση τις έρευνες, ενδέχεται ένας σεξουαλικός εγκληματίας να έχει κακομεταχειριστεί ζώα.

«Χαρακτηριστικό του θύτη είναι το γεγονός πως ανατράφηκε σε τραυματικά περιβάλλοντα. Έχουμε χωρισμούς, βίαιους γονείς, διαζύγια κ.τ.λ. Επίσης, υπάρχει σκληρότητα και ανησυχία. Ακόμη, ο θύτης έχει αδυναμία να κατανοήσει ότι το θύμα δεν ευχαριστιέται τη σεξουαλική πράξη. Εκεί έχουμε τις λεγόμενες “γνωστικές διαστρεβλώσεις”, καθώς αντιλαμβάνεται με διαφορετικό τρόπο τη σεξουαλική πράξη. Πολλές φορές, ο θύτης τονώνει την αυτοπεποίθησή του με αυτόν τον τρόπο. Χαρακτηρίζεται, μάλιστα, από έλλειψη ενσυναίσθησης και ενοχών. Υπάρχει μικρό ποσοστό μεταμέλειας και ένα μεγάλο ποσοστό υποτροπής. Σε πρόσφατη έρευνα στις φυλακές Γρεβενών, όπως και στην Τρίπολη, όπου υπάρχουν σεξουαλικοί παραπτωματίες, καταδεικνύεται πως ένα ποσοστό της τάξης άνω του 90% δεν αναλαμβάνει την ευθύνη. Οι μητέρες των θυτών είναι κακοποιητικές και αμφιβόλου ηθικής, ενώ ανατρέφουν τα παιδιά τους με μίσος προς τη μητέρα. Δηλαδή, οι θύτες επαναλαμβάνουν το μίσος σε κάποιο άλλο πρόσωπο. Προσπαθούν να διοχετεύσουν το μίσος βιάζοντας κάποιο άλλο άτομο. Οι βιαστές είναι άτομα είναι χαμηλού οικονομικού και κοινωνικού επιπέδου. Αυτό φαίνεται στις έρευνες. Αυτό όμως δε σημαίνει τίποτα, καθώς βιαστές μπορεί να είναι και άτομα που ανήκουν σε ανώτερα κοινωνικά και οικονομικά στρώματα, γιατί έχουν καλύτερους δικηγόρους. Σε ένα συντριπτικό ποσοστό των σεξουαλικών εγκληματιών, υπάρχει το ενδεχόμενο σε μικρότερη ηλικία να έχουν κακομεταχειριστεί ζώα. Πιθανόν ένας βιαστής π.χ. στα 18 του να έχει κακομεταχειριστεί ζώα», υποστήριξε ο κ. Παπανικολάου.