Αρθρογραφία

H περίπτωση των Σπαρτιατών: μείωση του αριθμού των βουλευτών στους 297

10 June, 2025 ΑΡΘΡΑ

H περίπτωση των Σπαρτιατών: μείωση του αριθμού των βουλευτών στους 297

Πρωτοφανείς για τα κοινοβουλευτικά χρονικά ανακατατάξεις στη λειτουργία της Βουλής, προκαλεί η απόφαση του εκλογοδικείου για την έκπτωση από το βουλευτικό αξίωμα 3 μελών της ΚΟ «Σπαρτιάτες».

Το προεδρείο της Βουλής αναμένει το επίσημο κείμενο του ανώτατου ειδικού δικαστηρίου για να εφαρμόσει τις σχετικές αποφάσεις που φέρνουν – για πρώτη φορά στην μεταπολιτευτική ιστορία – λειτουργία της Ολομέλειας με 297 αντί 300 βουλευτές.

Αντικρουόμενες απόψεις για τη μείωση του αριθμού των βουλευτών

Την ίδια στιγμή ωστόσο στο παρασκήνιο διακινούνται εντελώς αντικρουόμενες απόψεις από έμπειρους νομικούς και συνταγματολόγους για το αν η μείωση του όλου αριθμού των βουλευτών συμπαρασύρει και τα όρια των απαιτούμενων πλειοψηφιών για την κατάθεση προτάσεων, την έγκριση νομοσχεδίων και την αναθεώρηση του Συντάγματος.

Προς ώρας η επικρατούσα άποψη σε κοινοβουλευτικούς αξιωματούχους είναι πως το σύνολο των σχετικών ορίων πρέπει να αναπροσαρμοστεί προς τα κάτω. Για παράδειγμα η πλειοψηφία των 151 να διαμορφωθεί σε 149.

Η αντίθετη άποψη επικαλείται το άρθρο 74 του Κανονισμού της Βουλής που διακρίνει τις ψηφοφορίες σε εκείνες που απαιτούν ποσοστιαίες πλειοψηφίες (π.χ τα 3/5 των βουλευτών) και σε όσες καθορίζουν τα όρια με βάση των αριθμό των εδρών και όχι του αριθμού των βουλευτών που λειτουργούν.

Ειδικότερα, η παράγραφος 1 του άρθρου 74 του κανονισμού της Βουλής (ΚτΒ) προβλέπει πως:

«1. Όπoυ τo Σύνταγμα ή o Kανoνισμός oρίζoυν πoσoστό Boυλευτών, είτε για την υπoβoλή αίτησης ή πρότασης είτε για τη λήψη απόφασης είτε για oπoιoνδήπoτε άλλo σκoπό, τo πoσoστό αυτό υπoλoγίζεται με βάση τo συνoλικό αριθμό των Boυλευτών της Oλoμέλειας ή τoυ Tμήματoς διακοπής των εργασιών της Βουλής και παραλείπεται τo κλάσμα με την επιφύλαξη αντίθετης διάταξης τoυ Συντάγματoς ή τoυ Kανoνισμoύ».

Σε αυτή την κατηγορία εντάσσονται μεταξύ άλλων:

– Η πρόταση δυσπιστίας κατά της κυβέρνησης όπου το όριο για την κατάθεση της πέφτει στους 49 βουλευτές από 50 που ισχύει.

– Η πρόταση σύστασης εξεταστικής επιτροπής όπου το όριο του 1/5 στους 297 βουλευτές πέφτει στους 59 αντί 60 που ισχύει (σ.σ. για την κατάθεση πρότασης προανακριτικής το Σύνταγμα και ο Κανονισμός ζητά υπογραφή 30 βουλευτών)

Σύμφωνα πάντα με ορισμένους συνταγματολόγους η 2η παράγραφος του άρθρου 74 ορίζει ορισμένες ψηφοφορίες όπου το όριο της πλειοψηφίας είναι «ανελαστικό» και συναρτάται απόλυτα με τον αριθμό των εδρών της ολομέλειας ακόμα και αν δεν έχουν πληρωθεί στο σύνολό τους.

Συγκεκριμένα ο ΚτΒ αναφέρει:

«2. Όπoυ τo Σύνταγμα ή o Kανoνισμός απαιτεί την απόλυτη πλειoψηφία τoυ όλoυ αριθμoύ των Boυλευτών για τη λήψη απόφασης, η πλειoψηφία αυτή υπoλoγίζεται με βάση τo συνoλικό αριθμό των εδρών της Boυλής».

Εάν υπερισχύει η άποψη των συγκεκριμένων συνταγματολόγων το όριο π.χ. για:

– Την έγκριση προτάσεων σύστασης προανακριτικής επιτροπής, -παραπομπής υπουργών στο Δικαστικό Συμβούλιο

– Νομοσχέδια για μεταβολή ορίων επικράτειας

Παραμένει στους 151 ακόμα και αν η Βουλή λειτουργεί με 297 βουλευτές.

Το παράδοξο με την Συνταγματική Αναθεώρηση

Ωστόσο, η συγκεκριμένη άποψη οδηγεί σε ορισμένες παραδοξότητες που θα αντιμετωπίσει η Βουλή στην επικείμενη Συνταγματική Αναθεώρηση. Με βάση πάντα την συγκεκριμένη προσέγγιση το κατώτερο όριο των 151 παραμένει ανεπηρέαστο, το ανώτατο όμως των 180 πέφτει στους 178.

Διάλυση των Σπαρτιατών και οκτακομματική Βουλή

Πάντως, η έκπτωση από το βουλευτικό αξίωμα των Β. Στίγκα, Π. Δημητριάδη και Αλ. Ζερβέα επιφέρει την διάλυση της ΚΟ των Σπαρτιατών καθώς δεν θα διαθέτει τον απαραίτητο αριθμό βουλευτών και η Βουλή θα λειτουργεί με 8 κόμματα.