Τοπικά νέα

Κίνδυνος για ελιές και αμπέλια που επλήγησαν απο το χαλάζι

patris.gr 30 April, 2025 ΑΓΡΟΤΙΚΑΑΡΘΡΑ

Κίνδυνος για ελιές και αμπέλια που επλήγησαν απο το χαλάζι

Σε κρίσιμη φάση βρίσκονται πλέον οι ελαιοκαλλιέργειες, αλλά και οι αμπελοκαλλιέργειες που επλήγησαν από το χαλάζι, αφού τώρα είναι ευάλωτες σε ασθένειες. Το Ινστιτούτο Καμπανάκι κινδύνου κρούει στους παραγωγούς το Ινστιτούτο Φυτοϋγειονομικού Ελέγχου Ηρακλείου και Προστασίας Φυτών Ηρακλείου, δίνοντας κατευθύνσεις για την αντιμετώπιση της κατάστασης κρούει τον κώδωνα του κινδύνου, για ό,τι απέμεινε στην ύπαιθρο της περιφερειακής ενότητας μετά τις τελευταίες χαλαζοπτώσεις. Παράλληλα, προβαίνει στη δική του επίσημη εκτίμηση της κατάστασης και με δελτία γεωργικών προειδοποιήσεων καθοδηγεί του καλλιεργητές για τις ενέργειες που πρέπει να κάνουν.

Την ίδια ώρα, συνεχίζονται οι εκτιμήσεις από τον ΕΛΓΑ ενώ το θέμα φέρνουν στη Βουλή με ερωτήσεις τους βουλευτές του Ηρακλείου, θέτοντας όσα απασχολούν τους αγρότες στο κομμάτι των αποζημιώσεων και ιδιαίτερα στις ελιές που δεν φαίνεται αυτή τη στιγμή να αποζημιώνονται. Στο μεταξύ, αυτοψία για μια πρώτη εκτίμηση των ζημιών πραγματοποιήθηκε χθες, από κλιμάκιο σε αγροτικές περιοχές των Δήμων Αρχανών – Αστερουσίων και Μινώα – Πεδιάδας.

Συγκεκριμένα τις περιοχές επισκέφθηκε ο αντιπεριφερειάρχης Αγροτικής Οικονομίας, Σταύρος Τζεδάκης, συνοδευόμενος από τον διευθυντή του ΕΛΓΑ Νικόλαο Δασκαλάκη, τον διευθυντή της Δ/νσης Αγροτικής Ανάπτυξης Π.Ε. Ηρακλείου, Ιωάννη Ζηδιανάκη, τους αντιδημάρχους του Δήμου Αρχανών – Αστερουσίων, Αντώνη Λυδατάκη και Γιώργο Κριτσωτάκη και τον αντιδήμαρχο Μινώα Πεδιάδος, Μανώλη Κουρλετάκη.

Κατά την αυτοψία διαπιστώθηκε ότι η χαλαζόπτωση προκάλεσε σημαντικές ζημιές κυρίως σε αμπέλια, δενδρώδεις καλλιέργειες και ελιές. Ειδικά τα αμπέλια σε ορισμένα χωριά εμφανίζουν εικόνα ολοκληρωτικής καταστροφής. Σημαντικές ζημιές παρατηρούνται επίσης και στην ελαιοκαλλιέργεια, καθώς τα δένδρα βρίσκονταν στο ευαίσθητο στάδιο λίγο πριν την άνθηση. Τα κλιμάκια του ΕΛΓΑ έχουν ξεκινήσει τις πρώτες επισκοπήσεις στις πληγείσες περιοχές ώστε το συντομότερο δυνατό να ξεκινήσει η διαδικασία αποζημίωσης για εκείνες τις περιπτώσεις που καλύπτονται ασφαλιστικά.

Ο αντιπεριφερειάρχης Αγροτικής Οικονομίας, Σταύρος Τζεδάκης, δήλωσε: «Η έντονη χαλαζόπτωση της προηγούμενης εβδομάδας δημιούργησε μεγάλες ζημιές στις καλλιέργειες σε αρκετούς δήμους της Περιφερειακής Ενότητας Ηρακλείου, όπως Γόρτυνας, Αρχανών – Αστερουσίων, Μινώα Πεδιάδος, Ηρακλείου, Βιάννου αλλά και περιοχές του Νότιου Ρεθύμνου.

Είναι επιτακτική ανάγκη να τρέξει γρήγορα η διαδικασία, να δηλωθούν οι ζημιές του ΕΛΓΑ ώστε να αποζημιωθούν το γρηγορότερο δυνατό οι παραγωγοί μας. Επίσης, ζητάμε από το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης & Τροφίμων, να στηρίξει και τις καλλιέργειες που δεν καλύπτει ο ΕΛΓΑ όπως για παράδειγμα την ελαιοκαλλιέργεια επειδή βρίσκεται στο στάδιο της ανθοφορίας και όχι της καρπόδεσης.

Χρειάζεται να δημιουργήσουμε ένα ανθεκτικό σύστημα αγροτικής παραγωγής, για να αντιμετωπίσουμε τις νέες προκλήσεις όπως της κλιματικής αλλαγής και βέβαια χρειάζεται η τροποποίηση του κανονισμού του ΕΛΓΑ, που ανταποκρίνεται στις νέες συνθήκες και να έχει πραγματικά ανταποδοτικά οφέλη για τους παραγωγούς μας».

Ψέκασμα και κλάδεμα ανά περίπτωση στα πληγέντα αμπέλια

Ψεκασμό για τα αμπέλια συνιστά το Ινστιτούτο Φυτο-υγειονομικού Ελέγχου προκειμένου να προστατευτούν από ασθένειες, ιδιαιτέρως από το βοτρύτη, ενώ παρέχει και οδηγίες για το κλάδεμα. Μεταξύ άλλων, στη σχετική ανακοίνωση, αναφέρεται: «Μετά τη χαλαζόπτωση επικράτησαν συνθήκες υψηλής υγρασίας για μεγάλη χρονική διάρκεια που είναι πιθανόν να έχουν ευνοήσει την είσοδο παθογόνων στις πρόσφατες πληγές (κυρίως του βοτρύτη) και να εκδηλωθούν συμπτώματα στις επόμενες ημέρες.

Η προστασία με ψεκασμό σε ένα αμπέλι που έχει χτυπηθεί από χαλάζι θα πρέπει να γίνεται το συντομότερο δυνατόν όταν το επιτρέπουν οι καιρικές συνθήκες. Σε εκείνα τα αμπέλια όπου ιδιαίτερα έχει γίνει κατεργασία του εδάφους με φρέζα, είναι αδύνατο να εισέλθει εγκαίρως μηχάνημα μέσα στο αμπέλι.

Κατά κανόνα, η επικράτηση ζεστού και ξηρού καιρού μετά από χαλαζόπτωση αποτρέπει την εξέλιξη των ασθενειών βοηθώντας στην συντομότερη επούλωση των πληγών και μειώνοντας τη δυναμική ανάπτυξης των παθογόνων. Στα αμπέλια, όμως, των περιοχών που έχουν χτυπηθεί από το χαλάζι, επικρατεί παρατεταμένη περίοδος με συνθήκες υψηλής υγρασίας και απαιτείται προστασία κατά των παθογόνων μυκήτων που συνήθως επωφελούνται από τις πληγές που δημιουργούνται».

Πρέπει να κλαδευτούν

Μετά από ανοιξιάτικες χαλαζοπτώσεις, πότε πρέπει να κλαδεύονται τα αμπέλια;

Σε αυτήν την ερώτηση απαντά το Ινστιτούτο αναφέροντας:

Γενικά, υπάρχουν δυο περιπτώσεις:

Εάν όλα τα σταφύλια έχουν καταστραφεί και οι βλαστοί είναι σπασμένοι ή χτυπημένοι μέχρι τη βάση τους, το κλάδεμα είναι απαραίτητο. Στόχος είναι να ενθαρρυνθεί η αναγέννηση νέων υγιών βλαστών που θα χρησιμοποιηθούν για το επόμενο χειμερινό κλάδεμα και να γίνει η κατάλληλη διαχείριση της βλάστησης στο επόμενο χρονικό διάστημα ώστε να αποφευχθεί η ασθενής και θαμνώδης ανάπτυξη βλάστησης στο πρέμνο.

Εάν οι βλαστοί δεν είναι ούτε σπασμένοι ούτε ξεφυλλισμένοι και υπάρχουν άθικτα σταφύλια, δεν χρειάζεται κλάδεμα, καθώς η ανάπτυξη των μεσοκάρδιων βλαστών θα συμβάλει στην ανανέωση της βλάστησης.

Σε κάθε περίπτωση, για τη διαχείριση του κλαδέματος, συμβουλευτείτε τους τοπικούς γεωπόνους.

Συνοψίζοντας, από πλευράς φυτοπροστασίας, στα αμπέλια που έχουν χτυπηθεί από το χαλάζι, είτε κλαδευτούν είτε όχι, απαιτείται αυξημένη επιτήρηση κατά των παθογόνων μυκήτων (ωίδιο, περονόσπορος, βοτρύτης). Η νέα βλάστηση που αναγεννιέται είναι εξαιρετικά ευαίσθητη στα παθογόνα (οι νεαροί βλαστοί είναι συχνά ζωηροί και αναπτύσσονται σε περιόδους υψηλής πίεσης από τα παθογόνα).

Με καρκίνωση απειλούνται οι ελιές – Τι λένε οι οδηγίες

Με καρκίνωση απειλούνται οι ελαιοκαλλιέργειες και συνιστώνται ψεκάσματα αλλά όχι με σκευάσματα που περιέχουν χαλκό, όπως αναφέρεται στο δελτίο προειδοποιήσεων του Ινστιτούτου Φυτο-υγειονομικού Ελέγχου Ηρακλείου.

Συγκεκριμένα στο δελτίο αναφέρεται: «Τοπικές βροχές, καταιγίδες και ραγδαίες χαλαζοπτώσεις που εκδηλώθηκαν στην Κρήτη το διήμερο 24-25/04 έπληξαν και την καλλιέργεια της ελιάς. Μεγαλύτερη ένταση σημειώθηκε στην περιοχή της Μεσσαράς και σε αρκετές περιοχές των Δήμων Αρχανών–Αστερουσίων, Μινώα Πεδιάδος και Βιάννου. Αποτέλεσμα των έντονων φαινομένων ήταν η φυλλόπτωση και η καταστροφή μέρους των ανθοταξιών στις ελιές, ο τραυματισμός του φλοιού των κλαδιών και των κλάδων σε σοβαρές περιπτώσεις. Λόγω συνθηκών υψηλής υγρασίας των ημερών που ακολουθούν, ευνοείται στις πληγείσες περιοχές η βακτηριολογική ασθένεια καρκίνωση.

Οι μολύνσεις προκαλούνται μετά από χαλάζι ή δυνατό άνεμο, όταν ο καιρός είναι υγρός ή βροχερός και υπάρχουν πληγές ως σημεία εισόδου του παθογόνου. Στα προσβεβλημένα κλαδιά σχηματίζονται εξογκωμάτα (καρκινώματα), εξασθένιση και ξήρανση. Η ποικιλία κορωνέικη είναι πολύ ευαίσθητη στο βακτήριο.

Στις περιοχές που επλήγησαν τα δέντρα, συστήνεται προστασία με εγκεκριμένα σκευάσματα. Ιδιαίτερα τα δέντρα μικρής ηλικίας, όταν προσβληθούν, εξασθενούν γρήγορα και νεκρώνονται. Σε ελαιόδεντρα που βρίσκονται σε παραγωγή στο στάδιο της ανθοφορίας (από το βλαστικό στάδιο του κροκιάσματος και μετά) δεν επιτρέπεται η χρήση σκευασμάτων χαλκού, διότι ο χαλκός καταρρίπτει τις ανθοταξίες.

*Χρησιμοποιείτε σκευάσματα φυτοπροστασίας με έγκριση στην καλλιέργεια της ελιάς.

*Ενημερώνεστε από τα δελτία καιρού για να αποφεύγετε ψεκασμούς όταν δεν είναι κατάλληλες οι καιρικές συνθήκες, π.χ. δυνατός άνεμος ή βροχή».