Τα σχέδια για μια δια ζώσης συνάντηση μεταξύ του προέδρου των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ και του Ρώσου ομολόγου του Βλαντιμίρ Πούτιν στη Βουδαπέστη της Ουγγαρίας κατέρρευσαν την Τρίτη (21/10), όταν ο Τραμπ πρότεινε να «παγώσει» ο πόλεμος Ρωσίας-Ουκρανίας με μια κατάπαυση πυρός στα εν ενεργεία μέτωπα.
Δηλώνοντας ουσιαστικά ότι δεν πρόκειται να γίνει σύντομα η συνάντηση, ο Αμερικανός πρόεδρος είπε στα ΜΜΕ στον Λευκό Οίκο: «Δε θέλω να έχω μια άσκοπη συνάντηση. Δε θέλω να σπαταλήσω χρόνο, οπότε θα δω τι θα γίνει».
Όπως αναφέρει το Al Jazeera, το νέο αυτό ναυάγιο στην προσπάθεια συνομιλιών για την επίτευξη ειρήνης μετά από 42 μήνες πολέμου, έρχεται μόλις δύο μήνες από την εξίσου άκαρπη και βεβιασμένη σύνοδο στην Αλάσκα.
Πρόκειται για τον μεγαλύτερο και πιο θανατηφόρο πόλεμο σε ευρωπαϊκό έδαφος μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, καθώς μέχρι στιγμής έχει σκοτώσει δεκάδες χιλιάδες ανθρώπους και από τις δύο πλευρές.
Γιατί λοιπόν ναυάγησαν πάλι οι προσπάθειες για ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις και τι εν τέλει θα χρειαστεί για να τερματίσει η Ρωσία τον πόλεμο;
Η πρόσφατη προσέγγιση του Τραμπ
Κατά τη διάρκεια της περσινής προεκλογικής του εκστρατείας, ο Τραμπ διακήρυττε πως σε ένα μόνο 24ωρο θα κατάφερνε να τερματίσει αυτόν τον πόλεμο. Πάνω από ένα χρόνο μετά και 10 μήνες από την έναρξη της δεύτερης προεδρικής του θητείας, εμφανίζεται ολοένα και πιο εκνευρισμένος από την έλλειψη προόδου.
Ο Πούτιν από την πλευρά του έχει ζητήσει τον πλήρη αφοπλισμό της Ουκρανίας και να αφομοιωθούν στη Ρωσία τα εδάφη που κατέλαβε κατά τη διάρκεια του πολέμου, ως προϋποθέσεις για ειρήνη. Η Ουκρανία φυσικά έχει επισταμένως αρνηθεί την παραχώρηση εδαφών και ο Αμερικανός πρόεδρος δεν έχει καταφέρει να γεφυρώσει με κάποιον τρόπο τις δύο στάσεις.
Αργά την Κυριακή (19/10) ο Τραμπ ζήτησε από τη Ρωσία να «παγώσει» τις επιχειρήσεις στα ενεργά μέτωπα, λέγοντας πως οι δύο πλευρές θα μπορούσαν να επιδιώξουν να επιλύσουν τις εδαφικές «λεπτομέρειες» στα πλαίσια συζητήσεων. «Αυτό που λέω είναι ότι θα πρέπει να τερματίσουν αμέσως τα ενεργά μέτωπα, να γυρίσουν στα σπίτια τους, να σταματήσουν να σκοτώνουν ανθρώπους και να τελειώσει η όλη κατάσταση», ανέφερε χαρακτηριστικά ο πρόεδρος των ΗΠΑ.
Το κύριο ενεργό μέτωπο επιβιώνει στην περιοχή του Ντονμπάς, ένα βιομηχανικό κέντρο στο οποίο διεξήχθη το μεγαλύτερο μέρος των μαχών. Για το μέλλον της περιοχής, ο Τραμπ είπε: «Ας παραμείνει η εδαφική κατανομή της περιοχής ως έχει. Ούτως ή άλλως και τώρα διαιρεμένη είναι, νομίζω ότι το 78% έχει ήδη καταληφθεί από τη Ρωσία. Αφήστε την όπως είναι τώρα. Μπορούν να διαπραγματευτούν επ' αυτού κάτι αργότερα».
Η στάση Ευρώπης και Ουκρανίας
Οι Ευρωπαίοι ηγέτες, συμπεριλαμβανομένου του προέδρου της Ουκρανίας Βολοντιμίρ Ζελένσκι, υπέγραψαν την Τρίτη (21/10) μια δήλωση κατά την οποία «στηρίζουν έντονα» την πρόταση Τραμπ για κατάπαυση πυρός και ότι «τα υφιστάμενα εδαφικά όρια θα πρέπει να αποτελέσουν το σημείο εκκίνησης των διαπραγματεύσεων».
Παράλληλα, κατηγόρησαν τον Ρώσο πρόεδρο ότι καθυστερεί την επίτευξη ειρήνης. «Η ρωσική κωλυσιεργία αποδεικνύει διαρκώς ότι η Ουκρανία είναι η μόνη που επιθυμεί στα σοβαρά την ειρήνη. Είναι πασιφανές ότι ο Πούτιν συνεχίζει να επιλέγει τη βία και την καταστροφή», αναφέρει η δήλωση.
Οι ηγέτες επιπλέον δεσμεύτηκαν να «αυξήσουν την ασκούμενη πίεση στην οικονομία της Ρωσίας και στην αμυντική βιομηχανία της, μέχρι ο Πούτιν να είναι έτοιμος να ειρηνευτεί».
Η στάση της Ρωσίας
Τη Δευτέρα (20/10), προτού ακυρωθούν τα σχέδια της συνάντησης των δύο προέδρων, ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου Ντμίτρι Πεσκόφ ξεκαθάρισε ότι ο Πούτιν δε θα συναινούσε στην πρόταση για «πάγωμα» του πολέμου. «Η συνεπής στάση της Ρωσίας δεν αλλάζει», είπε αναφερόμενος στην εμμονή της σε αυστηρές απαιτήσεις για τη λήξη του πολέμου, συμπεριλαμβανομένης της πλήρους αποχώρησης των ουκρανικών στρατευμάτων από τις ανατολικές περιοχές που η Μόσχα διεκδικεί.
Την Τρίτη (21/10), το Reuters ανέφερε πως και η Ρωσία έστειλε ένα ιδιωτικό ανακοινωθέν στις ΗΠΑ κατά τη διάρκεια του σαββατοκύριακου, με το οποίο απαιτούσε τον έλεγχο ολόκληρης της περιοχής του Ντονμπάς και όχι μόνο των τμημάτων που έχει ήδη καταλάβει.
Ο Υπουργός Εξωτερικών της Ρωσίας, Σεργκέι Λαβρόφ, μίλησε τηλεφωνικά επίσης την Τρίτη με τον Υπουργό Εξωτερικών των ΗΠΑ, Μάρκο Ρούμπιο, και αργότερα δήλωσε σε δημοσιογράφους στη Μόσχα ότι γνωστοποίησε στον ομόλογό του πως «δεν έχουμε αλλάξει τη στάση μας για όσα συμφωνήθηκαν κατά τη διάρκεια της συνόδου στην Αλάσκα».
Ο Λαβρόφ επανέλαβε την τοποθέτηση του Πούτιν στη σύνοδο, σημειώνοντας ότι η Ρωσία θα συμφωνούσε να τερματίσει τον πόλεμο μόνο αφού εξαλειφθούν οι «κύριες αιτίες» της σύγκρουσης, δηλαδή ο αφοπλισμός της Ουκρανίας και η παραχώρηση των ρωσικά κατειλημμένων εδαφών.
Αυτή είναι μια στάση που το Κίεβο θεωρεί απαράδεκτη.
Η αβεβαιότητα του Τραμπ
Ο Τραμπ έχει επανειλημμένα αλλάξει τη στάση του στην προσπάθειά του να επιτύχει κατάπαυση πυρός.
Μολονότι η προηγούμενη κυβέρνηση, του προέδρου Τζο Μπάιντεν, εξέφραζε την ανυποχώρητη υποστήριξή της στην Ουκρανία, η κυβέρνηση Τραμπ κράτησε μια σκληρή στάση απέναντι στον Ζελένσκι κατά τη διάρκεια μιας επίσκεψής του στο Οβάλ Γραφείο τον Φεβρουάριο. Εν μέσω μιας έντονης αντιπαράθεσης, ο Τραμπ και ο αντιπρόεδρος Τζ.Ντ. Βανς επέπληξαν τον Ζελένσκι επειδή δεν εξέφρασε επαρκή ευγνωμοσύνη προς τις ΗΠΑ για τη βοήθεια που έχουν προσφέρει ως τώρα.
Τον Μάρτιο ο Τραμπ απείλησε με δασμούς και κυρώσεις τη Ρωσία, κάτι που επανέλαβε και τον Αύγουστο. Όταν ωστόσο συνάντησε τον Πούτιν στην Αλάσκα, φάνηκε να πιέζει τον Ουκρανό πρόεδρο να δεχθεί μια συμφωνία, παρά τις απαιτήσεις της Ρωσίας για παραχώρηση εδαφών και αποκλεισμό από το ΝΑΤΟ.
«Θα υπάρξει κάποια ανταλλαγή εδαφών», σχολίασε ο Τραμπ στους δημοσιογράφους, επιμένοντας ότι και οι δύο πλευρές θα χρειαστεί να παραχωρήσουν εδάφη.
Αλλάζοντας ξανά στάση αργότερα, ο Αμερικανός πρόεδρος φάνηκε να στηρίζει εκ νέου τον Ζελένσκι, δηλώνοντας πως το Κίεβο θα μπορούσε να ανακτήσει τα εδάφη του ή «ίσως ακόμη και να αποκτήσει περισσότερα από αυτά».
Τι σημαίνουν όλα αυτά για το μέλλον του πολέμου
Η αναβολή της προγραμματισμένης συνάντησης σημαίνει πως η ειρήνη, προς το παρόν, δεν υπάρχει στον ορίζοντα για τις δύο χώρες, εντείνοντας την αβεβαιότητα.
Την περασμένη εβδομάδα ο Ζελένσκι επισκέφθηκε ξανά τον Λευκό Οίκο, όπου επανέφερε το αίτημά του για προμήθεια αμερικανικών πυραύλων Τόμαχοκ, ελπίζοντας ότι θα δοθεί έτσι η δυνατότητα στο Κίεβο να πλήξει στόχους βαθιά στη ρωσική επικράτεια.
Δεν εξασφάλισε αυτή τη συμφωνία. Παρόλο που ο Τραμπ είχε φανεί δεκτικός παλιότερα σε αυτή την ιδέα, ανακάλεσε την Παρασκευή (17/10).
Ο Ζελένσκι έχει πιέσει τον Λευκό Οίκο να αυξήσει γενικά τη στρατιωτική αρωγή του, αλλά ο Αμερικανός πρόεδρος ισχυρίζεται πως οι Ευρωπαίοι σύμμαχοι της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ θα πρέπει να αναλάβουν αυτόν τον ενεργότερο ρόλο.
Δείτε επίσης
-
Δεν υπάρχουν καταχωρήσεις
Σχετικά άρθρα
- Ουκρανία: Το σχέδιο που προετοιμάζει με την ΕΕ για τον τερματισμό του πολέμου
- Τραμπ: «Ακυρο» σε Ζελένσκι για τους Τόμαχοκ - «Ο Πούτιν θέλει μια συμφωνία»
- Τραμπ: Εντός δύο εβδομάδων η συνάντηση με τον Πούτιν στη Βουδαπέστη – Στην Ουάσιγκτον ο Ζελένσκι
- Ρωσία-Ουκρανία: Οι δύο χώρες προχώρησαν σε ανταλλαγή 185 αιχμαλώτων πολέμου από κάθε πλευρά
- Σχεδόν 600 ρωσικά drones χτύπησαν την Ουκρανία το βράδυ
