Σακχαρώδης διαβήτης: Τακτικός έλεγχος και νέα όρια για προστασία κάθε ασθενή ξεχωριστά

Η εξατομικευμένη προσέγγιση του σακχαρώδη διαβήτη έχει καίρια σημασία για την αποφυγή των επιπλοκών της νόσου, οι οποίες πέρα από τον άμεσο κίνδυνο της υπογλυκαιμίας, περιλαμβάνουν τις καρδιαγγειακές παθήσεις, το «διαβητικό πόδι», αλλά και τις παθήσεις των ματιών και των νεφρών.

Στην κρίσιμη ρύθμιση των ασθενών με διαβήτη, με συνεχή παρακολούθηση της πορείας της γλυκόζης στον οργανισμό, την αποφυγή της κορύφωσης των επιπέδων γλυκόζης, αλλά και στη διενέργεια τακτικών εξετάσεων για τον έλεγχο του αμφιβληστροειδή και των αγγείων στα μάτια, και αντίστοιχα και της νεφρικής λειτουργίας συνολικά, εστιάζουν οι ειδικοί, με στόχο ο διαβήτης να παραμένει μια χρόνια πάθηση, επιτρέποντας όμως στους ασθενείς να ζουν τη ζωή τους κανονικά.

Στη σωστή αγωγή, όχι μόνο με τη χρήση φαρμάκων, αλλά και τη σωστή παρακολούθηση και αλλαγή του τρόπου ζωής, εστίασαν οι κ.κ., καρδιολόγος στην Γ’ πανεπιστημιακή καρδιολογική κλινική του ΑΠΘ Κώστας Μπακογιάννης, Γ. Τσούτσας, ενδοκρινολόγος, επιμελητής Β στο Ιπποκράτειο Θεσσαλονίκης, Μαρία Διβάνη, Επίκουρη Καθηγήτρια Νεφρολογίας Πανεπιστημίου Θεσσαλίας και δρ Δέσποινα Τζέτζη, Διευθύντρια ΕΣΥ στη Β’ Πανεπιστημιακή Οφθαλμολογική Κλινική του Νοσοκομείο Παπαγεωργίου, στο πλαίσιο του ετήσιου συνεδρίου της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας ασθενών με σακχαρώδη διαβήτη – ΠΟΣΣΑΣΔΙΑ που πραγματοποιήθηκε στις 7 και 8 Νοεμβρίου 2025.

 

Για κάθε μια ποσοστιαία μονάδα μείωσης της γλυκοζυλιωμένης αιμοσφαιρίνης,  μειώνεται η εξέλιξη του σακχαρώδη διαβήτη κατά 15-25%

Σύμφωνα με τον κ. Μπακογιάννη, οι ασθενείς με σακχαρώδη διαβήτη διατρέχουν κίνδυνο εμφράγματος δύο με τρεις φορές περισσότερο από τους ασθενείς που ήδη έχουν πάθει ένα έμφραγμα,, εξαιτίας των βλαβών που προκαλεί ο διαβήτης στο αγγειακό δίκτυο και τις νευρικές απολήξεις του οργανισμού τους.

Παρόλα αυτά, η μεταβολή του τρόπου ζωής, με μείωση της πίεσης και χοληστερίνης, απώλεια πάνω από το 5% του βάρους τους και ισορροπημένη διατροφή με 40% υδατάνθρακες και από 30% πρωτεΐνες και λίπος, περιορίζεται ο κίνδυνος.

Μόνο με διακοπή του καπνίσματος, η θνησιμότητα μπορεί να ελαττωθεί μέχρι και 36%. Όσο για το άτμισμα, μπορεί να γίνει δεκτό, μόνο ως ενδιάμεσο διάστημα μέχρι τη διακοπή του καπνίσματος.

Το μεταβολικό προφίλ των ασθενών, μπορεί επίσης να αλλάξει με την κατάλληλη γυμναστική η οποία εκτός από αεροβική πρέπει να περιλαμβάνει και αντιστάσεις, για μυϊκή ενδυνάμωση.

Όσο για την καλύτερη ρύθμιση του διαβήτη, χρειάζεται ο έλεγχος της νόσου με εξετάσεις ανά τρίμηνο για γλυκοζυλιωμένη αιμοσφαιρίνη κάτω από 7% ανά τρίμηνο, πίεση μέχρι 140/90 mmHg σε κάθε επίσκεψη στον γιατρό, λιπίδια με LDL κάτω από 70 και εξέταση λευκωματινουρίας κάτω από 30 μια φορά το χρόνο, βυθοσκόπηση και εμβόλιο γρίπης κάθε χρόνο και περιποίηση των ποδιών σε καθημερινή βάση.

Διαβητικό πόδι

Ο ενδοκρινολόγος Γ. Τσούτσας, αναφερόμενος μεταξύ άλλων στις χρόνιες επιπλοκές του διαβήτη, τόνισε ότι η διαβητική νευροπάθεια είναι η επιπλοκή με τον μεγαλύτερο επιπολασμό, καθώς φτάνει το 45-50%, όταν οι παθήσεις του αμφιβληστροειδή αφορούν το 25-30% των ασθενών με διαβήτη και η νεφροπάθεια το 20% αυτών.

Το διαβητικό πόδι εμφανίζεται ως λοίμωξη ή έλκος ή με καταστροφή των ιστών των ποδιών, σχετίζεται με νευρολογικές διαταραχές ή και περιφερική αγγειακή νόσο, στους ασθενείς με διαβήτη.

Η νευροπάθεια εμφανίζεται στο 25-43% των ασθενών που ζουν με διαβήτη πάνω από 10 χρόνια και αυξάνει το κίνδυνο ελκών, με αποτέλεσμα τα έλκη στα πόδια να αποτελούν την αιτία του 80% των ακρωτηριασμών στα άτομα με διαβήτη. Πριν τον ακρωτηριασμό, έχουν προηγηθεί μια σειρά προβλημάτων που ξεκινούν από τη νευροπάθεια, την ισχαιμία, τα πόδια παραμορφώνονται εμφανίζουν οίδημα και δημιουργούν κάλους. Στη συνέχεια αναπτύσσεται κάποιο έλκος, ακολουθεί λοίμωξη η οποία επεκτείνεται και φτάνει να οδηγήσει σε νέκρωση, εξαιτίας της οποίας γίνεται ο ακρωτηριασμός.

Στην επιδείνωση των συμπτωμάτων αυτών συμβάλλουν το κάπνισμα και τα αλκοολούχα ποτά, η ηλικία, πιθανό ιστορικό προηγούμενου έλκους κλπ.

Για το λόγο αυτό, οι ασθενείς θα πρέπει να αναζητούν ειδική φροντίδα όταν τα πόδια πονούν ή πρήζονται, αλλάζουν χρώμα και γίνονται κόκκινα ή μελανά, είναι ζεστά ολόκληρα ή σε ένα σημείο, όταν μυρίζουν διαφορετικά ή άσχημα και όταν υπάρχουν φουσκάλες ή μικρές πληγές.

Για την πρόληψη βλάβης στα πόδια ασθενών με διαβήτη, το νερό στο μπάνιο δεν πρέπει να είναι πολύ ζεστό, πρέπει να χρησιμοποιούν ενυδατικές κρέμες για την ξηρότητα στα πόδια, να κόβουν τα νύχια σε ευθεία γραμμή και όχι μέσα στο δέρμα, για οτιδήποτε μη φυσιολογικό να απευθύνονται σε ειδικό και να κρατούν τη ρύθμιση του σακχάρου όσο καλύτερα γίνεται.

Στα μάτια

Τα λεπτά αγγεία στα μάτια μας βάλλονται από τον διαβήτη, με αποτέλεσμα το 25% των ασθενών μετά από 25 χρόνια διάγνωσης πλήττονται από παραγωγική διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια.

Παρότι οι ασθενείς μπορεί να κρατούν την γλυκοζυλιωμένη αιμοσφαιρίνη τους κάτω από 7%, οι μεγάλες αυξομοιώσεις της γλυκόζης στο αίμα προκαλούν βλάβες και οδηγούν σε χειρότερη πρόγνωση και απόφραξη των αγγείων, περιορίζοντας το οξυγόνο στους ιστούς. Το αποτέλεσμα είναι η δημιουργία οιδήματος, ιδίως στην ωχρά κηλίδα, η οποία ευθύνεται για την κεντρική μας όραση. Ταυτοχρονα δημιουργούνται μικροανευρύσματα, με κίνδυνο να σπάσουν και να προκληθεί αιμορραγία στο μάτι, ενώ παράλληλα τα αγγεία εμφανίζουν ανωμαλίες.

Η δρ Δέσποινα Τζέτζη, Διευθύντρια ΕΣΥ στη Β’ Πανεπιστημιακή Οφθαλμολογική Κλινική του Νοσοκομείο Παπαγεωργίου, επεσήμανε ότι είναι σημαντικό για την αποφυγή των επιπτώσεων από τον διαβήτη να τηρείται μια τιμή κάτω από 5,7% στη γλυκοζυλιωμένη αιμοσφαιρίνη γιατί για κάθε μια ποσοστιαία μονάδα μείωσης της γλυκοζυλιωμένης αιμοσφαιρίνης,  μειώνονται ο κίνδυνος κατά 35%, κατά 15-25% η εξέλιξη της νόσου, κατά 25% η απώλεια της όρασης και κατά 15% ο κίνδυνος τύφλωσης.

Αντίστοιχα, με μείωση της πίεσης κάτω από 120/80, μειώνεται κατά 33% η εξέλιξη της διαβητικής αμφιβληστροειδοπάθειας, ενώ με πίεση 130/85 μειώνεται κατά 50% η έκπτωση της όρασης.

Οι οφθαλμίατροι δεν προτείνουν υψηλής έντασης άσκηση για την αποφυγή του κινδύνου αιμορραγίας στα μάτια, αντίθετα προτείνουν τουλάχιστον δύο μερίδες λιπαρών ψαριών λόγω Ω3 λιπαρών την εβδομάδα, φρούτα και λαχανικά με λουτεΐνη και αντιοξειδωτικά όπως πορτοκάλια, μπανάνες μούρα μπρόκολα σπανάκι, καρότο και πιπεριές.

Όσο για τις εξετάσεις, χρειάζεται έλεγχος της οπτικής οξύτητας και βυθοσκόπηση 5 χρόνια μετά τη διάγνωση στον διαβήτη τύπου Ι ή άμεσα στον διαβήτη τύπου ΙΙ, και στη συνέχεια ετήσια εξέταση, καθώς στο 68% των ατόμων που χάνουν την όρασή τους, αιτία είναι ο διαβήτης.

Νεφρική νόσος

Φλεγμονή και ίνωση στα νεφρά προκαλεί η αυξημένη γλυκόζη στο αίμα, πλήττοντας τα νεφρά και προκαλώντας χρόνια νεφρική νόσο ή διαβητική σπειραματοπάθεια, όπως αλλιώς ονομάζεται η διαβητική νεφροπάθεια όταν πλέον έχει διαγνωστεί.

Η Επίκουρη Καθηγήτρια Νεφρολογίας Πανεπιστημίου Θεσσαλίας Μαρία Διβάνη,  επισήμανε ότι για την επιβεβαίωση της προσβολής των νεφρών από τον διαβήτη, χρειάζεται να διαγνωστεί αλβουμινουρία πάνω από 30 mg/gr σε δύο εξετάσεις με απόσταση 3 και 6 μηνών. Ταυτόχρονα πρέπει να εξεταστεί η αρτηριακή και η ενδοσπειραματική υπέρταση, παράλληλα με τις κλασσικές εξετάσεις του διαβήτη για τις μετρήσεις γλυκόζης.

Οι διαθέσιμες θεραπείες περιλαμβάνουν αντιυπερτασικά του άξονα ρενίνης – αγγειοτασίνης, καθώς και τα νέα αντιδιαβητικά φάρμακα της κατηγορίας SGLT-2i που παρέχουν νεφροπροστασία. Ταυτόχρονα, σημαντικός είναι και ο παράγοντας GFR που δείχνει τη δυνατότητα διήθησης του αίματος από τους νεφρούς. Η φυσιολογική λειτουργία δηλώνεται από βαθμό μεγαλύτερο του 90%, ενώ στόχος των ασθενών με διαβήτη είναι η διατήρησή του GFR σε ποσοστά πάνω από 70% γιατί παρατείνει την ανάγκη για αιμοκάθαρση μετά από 20 χρόνια.

 

Δείτε επίσης

Δεν υπάρχουν καταχωρήσεις

Σχετικά άρθρα

• Τέλος στα καθημερινά «τσιμπήματα» για τους διαβητικούς26.11.2023
• Ποιες τροφές μειώνουν τον κίνδυνο εμφάνισης διαβήτη Τύπου Β08.11.2021
• Ο ξηρός καρπός που μειώνει το σάκχαρο και κάνει καλό στην καρδιά29.07.2020
• Ποια λιπαρά ΔΕΝ προσθέτουν κιλά και προστατεύουν από καρδιακά και διαβήτη09.10.2019
• Ο ξηρός καρπός που μειώνει το σάκχαρο και κάνει καλό στην καρδιά30.09.2019