Τοπικά νέα

Τα «Ταυροκαθάψια» αναβιώνουν - Μια σπουδαία κίνηση

mesaralive.gr 21 August, 2018

Τα «Ταυροκαθάψια» αναβιώνουν - Μια σπουδαία κίνηση

Ο πολιτισμός μας καταγεγραμμένος στις σελίδες της ιστορίας που αδυνατούμε να ξεφυλλίσουμε έχει μείνει από συνήθεια θαρρείς, στα χείλη μας να ψελλίζουμε για το πόσο σπουδαίος ήταν!

Αυτό, λοιπόν, το βιβλίο του πολιτισμού θέλησαν κάποιοι φωτισμένοι άνθρωποι, οραματιστές θα έλεγα, να ζωντανέψουν. Να βγάλουν τις εικόνες από τα βιβλία και να το κάνουν κίνηση και μουσική. Θέατρο κατά πως ήταν -κατά προσέγγιση- την περίοδο του μινωικού πολιτισμού.

Με την ιερή φωτιά, τα «Ταυροκαθάψια» και τον Μινώταυρο με την Αριάδνη. Αλλά ας θυμηθούμε λίγο τι ήταν τα «Ταυροκαθάψια» στη μινωική Κρήτη.

Τα Ταυροκαθάψια ήταν άθλημα της μινωικής εποχής, στο οποίο ο αθλητής εκτελούσε άλματα πάνω από έναν ταύρο. Έχουν βρεθεί αρκετές παραστάσεις και στην Κρήτη (τοιχογραφίες, αγαλματίδια, σφραγίδες) αλλά και σε άλλα μέρη της Ελλάδας (Πύλος, Τίρυνθα) και στη Μικρά Ασία (Σμύρνη).

Η γιορτή ήταν αφιερωμένη στον θεό Ποσειδώνα. Το άθλημα, αντίθετα με την ταυρομαχία, δεν απαιτούσε τον φόνο των ταύρων. Ο σκοπός του ήταν να αναδείξει την τόλμη και την ευλυγισία των αθλητών. Τέσσερις άνδρες και γυναίκες κρατούσαν ξύλινα ρόπαλα και τριγυρίζοντας τον ταύρο, ένας από αυτούς προσπαθούσε να ανέβει στη ράχη του ζώου και κρατώντας τα κέρατα του εκτελούσε διάφορες ακροβατικές ασκήσεις.

Τελετές, πομπές, γιορτές, σκηνές από τα «Ταυροκαθάψια» όπως είναι και τα θέματα από τη φύση, τα λουλούδια (κρίνα, ίριδες, κρόκοι, τριαντάφυλλα, κισσοί και καλάμια), μπορούμε να δούμε μέσα από τις σελίδες των βιβλίων της Αρχαιολογίας από τη μινωική ζωή ή σε τοιχογραφίες.

Ήταν στις αρχές του 20ου αιώνα, όταν ο Βρετανός αρχαιολόγος sir Arthur Evans διέψευδε προκαταλήψεις τριών χιλιετιών και αποκάλυπτε το μεγαλείο μίας ειρηνικής, εκλεπτυσμένης και περίπλοκα οργανωμένης κοινωνίας.

Ένας πολιτισμός 2000 ετών!

Ο μινωικός πολιτισμός ξεκινά τη ζωή του γύρω στο 3.500 π.Χ. και πεθαίνει μυστηριωδώς το 1.400 π.Χ.. Η διάρκειά του είναι ασύλληπτη, αν υπολογίσει κανείς ότι η κλασική Αθήνα έλαμψε για λιγότερους από δύο αιώνες, η Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία δεν ξεπέρασε τους πέντε αιώνες, ενώ ακόμα και ο Βυζαντινός πολιτισμός έσβησε πριν συμπληρώσει τη χιλιετία. Τι έκανε τους Μινωίτες να δείξουν τόση αντοχή;

Οι Μινωίτες ήταν ένας από τους πρώτους πολιτισμούς που ζωγράφισε φυσικά τοπία χωρίς ανθρώπινη παρουσία στις σκηνές, δείχνοντας έτσι τον θαυμασμό τους στη φύση.

Η μινωική κοινωνία είχε δείξει εξαιρετικά αντανακλαστικά στο παρελθόν, όταν ανέκαμψε από άλλες φυσικές καταστροφές και κατάφερε να ανυψώσει τον πολιτισμό της σε ακόμη υψηλότερα επίπεδα. Γιατί, λοιπόν, να μην ανακάμψει και μετά τις καταστροφές του 1450 π.Χ.;

Η αναβίωση…

Η εμπνευσμένη εν αρχή κα Γραμματικάκη Άννα, την οποία συνάντησα στο χώρο της, τον Ιππικό Όμιλο Καρτερού στο Ηράκλειο, διερωτήθηκε γιατί να μην ανακάμψει η χώρα μέσω του πολιτισμού της. Η κα Άννα προσπάθησε να μοιραστεί το όραμά της με τους φορείς οι οποίοι όπως ήταν φυσικό… το θεώρησαν ένα απραγματοποίητο όραμα!

Εκείνη όμως ως γνήσια Μινωίτισσα, αφού είχε μελετήσει την ιστορία και φυσικά είχε συμβουλευτεί τους αρχαιολόγους – ερευνητές, άρχισε την έρευνα για την υλοποίηση ενός μινωικού θεάτρου για να στεγάσει τα «Ταυροκαθάψια» και να κάνει την αρχή.

Την έκανε την αρχή και όπως λένε «η αρχή είναι το ήμισυ του παντός», με δική της προσπάθεια, ίδια έξοδα και φυσικά με τη βοήθεια ανθρώπων που πίστεψαν στ’ όραμά της και δημιουργούν με τη σειρά τους το δικό τους όραμα.

Αυτή η κοιτίδα αναβίωσης κατά προσέγγιση, του μινωικού πολιτισμού βρίσκεται δίπλα μας, στον Ιππικό όμιλο Καρτερού. Χάρη στην τιτάνια προσπάθεια της δημιουργικότατης και εργατικότατης κας Γραμματικάκη Άννας που παρά τις τόσες δυσκολίες και τα απροσπέραστα εμπόδια βλέπει το όραμά της να παίρνει σάρκα και οστά.

Η ίδια νιώθει ικανοποίηση γιατί επισκέπτονται το θέατρο από το εξωτερικό αλλά και τα σχολεία της χώρας. Χαρά της να φτιάχνει μινωικά φαγητά και να τα προσφέρει στη σάλα του «Ανακτόρου της Άνοιξης». Ξέρετε κάτι άλλο; Για τους νέους που συμμετέχουν στην θεατρική παράσταση, φτιάχνει η ίδια τις μινωίτικες στολές!

ΥΣ. Για την ιστορική αναφορά ελήφθησαν στοιχεία από το άρθρο του Δημήτρη Καλαντζή στην ηλεκτρονική σελίδα «Αρχαίων Τόπος».

*Η κ.Εύα Kαπελλάκη – Κοντού είναι εκπαιδευτικός και αρθρογράφος Lettere Classiche dell’ Univrsita’ degli studi di Napoli “Federico II”.