Το ακριβό τίμημα της «δωρεάν παιδείας» –Υπερτριπλάσιες από την ΕΕ οι ιδιωτικές εκπαιδευτικές δαπάνες
Πανάκριβα πληρώνουν οι γονείς τη «δωρεάν παιδεία» στην Ελλάδα, με τις ιδιωτικές εκπαιδευτικές δαπάνες να είναι υπερτριπλάσιες από ό,τι στην υπόλοιπη ΕΕ. Συγκεκριμένα, με βάση την τελευταία έρευνα οικογενειακού προϋπολογισμού της ΕΛΣΤΑΤ, τα ελληνικά νοικοκυριά ξοδεύουν κατά μέσο όρο το 3,4% του οικογενειακού προϋπολογισμού σε εκπαιδευτικές δαπάνες.
Αντιθέτως, με βάση τα τελευταία συγκεντρωτικά στοιχεία της Εurostat, τα νοικοκυριά στην ΕΕ ξοδεύουν κατά μέσο όρο για εκπαίδευση το 1% των οικογενειακών προϋπολογισμών.
Η Ελλάδα βρίσκεται σταθερά στις πρώτες θέσεις σε ποσοστό ιδιωτικών εκπαιδευτικών δαπανών ως προς το οικογενειακό εισόδημα, με τη μόνη χώρα που την ξεπερνάει να είναι η Κύπρος (4,5%).
Ένας μισθός το μήνα για φροντιστήρια
Το μεγαλύτερο βάρος πέφτει σε όσους έχουν παιδιά στην δευτεροβάθμια εκπαίδευση, με το κόστος να ανεβαίνει εκθετικά όσο πλησιάζουμε στην Γ’ Λυκείου και στην προετοιμασία για τις πανελλαδικές εξετάσεις.
Έρευνα του Ινστιτούτου Εργασίας της ΓΣΕΕ έχει διαπιστώσει ότι ο ένας στους δύο εργαζόμενους του ιδιωτικού τομέα, καταβάλλει τουλάχιστον 500 ευρώ σε μηνιαία βάση σε εκπαιδευτικές δαπάνες για τα παιδιά του. Το 30% καταβάλλει τουλάχιστον 750 ευρώ το μήνα, ενώ στη Γ’ Λυκείου οι δαπάνες προετοιμασίας για τις πανελάδικές φτάνουν και τα 1000 ευρώ το μήνα.
Εκπαιδευτικές δαπάνες για φροντιστήρια
Αντίστοιχη πρόσφατη έρευνα του Κέντρου Ανάπτυξης Εκπαιδευτικής Πολιτικής (ΚΑΝΕΠ) της ΓΣΕΕ, σημειώνει ότι το 2023 τα ελληνικά νοικοκυριά ξόδεψαν μόνο σε φροντιστήρια γενικής εκπαίδευσης 614 εκατομμύρια ευρώ. Το ποσό αυτό δεν περιλαμβάνει λοιπά εκπαιδευτικά έξοδα, για ξένες γλώσσες, εξωσχολικές δραστηριότητες ή ιδιωτικά σχολεία. Σχεδόν το 95% των δαπανών αφορά φροντιστήρια δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης. Αποδεικνύεται δηλαδή ότι το όνειρο της εισόδου στο πανεπιστήμιο εξακολουθεί να βρίσκεται ψηλά στις προτεραιότητες της ελληνικής οικογένειας, που είναι διατεθειμένη να «ματώσει» οικονομικά για να σπουδάσει τα παιδιά της.
Μάλιστα οι φροντιστηριακές δαπάνες για τα Λυκειόπαιδα παρουσίασαν αύξηση 35,5% τη διετία 2021-23, γεγονός που δεν πέρασε απαρατήρητο από τα «ραντάρ» της Επιτροπής Ανταγωνισμού.
Η Ανεξάρτητη Αρχή προχώρησε πρόσφατα σε αιφνιδιαστικούς ελέγχους σε φροντιστήρια, κάτι που σημαίνει ότι είχαν προηγηθεί καταγγελίες ή ενδείξεις για αντι-ανταγωνιστικές πρακτικές. Στη σχετική ανακοίνωσή της η Επιτροπή Ανταγωνισμού τόνισε ότι οι υπηρεσίες φροντιστηριακής εκπαίδευσης εκπροσωπούν σημαντικό μέρος των δαπανών της ελληνικής οικογένειας και είναι το 16,2% των συνολικών δαπανών εκπαίδευσης και το 0,7% της συνολικής καταναλωτικής δαπάνης.
Ακριβοί στα ιδιωτικά πίτουρα, φθηνοί στο δημόσιο αλεύρι
Με βάση τα στοιχεία του ΟΟΣΑ, η Ελλάδα έχει ένα από τα χαμηλότερα ποσοστά δημόσιων δαπανών για την εκπαίδευση, ως ποσοστό του ΑΕΠ.
Κατά μέσο όρο οι χώρες του ΟΟΣΑ ξοδεύουν το 10% του ΑΕΠ για τη δημόσια εκπαίδευση – από την πρωτοβάθμια ως την τριτοβάθμια. Η Ελλάδα ξοδεύει μόλις το 6,1%
Αν συμπεριληφθεί και η μη τυπική εκπαίδευση (π.χ. προγράμματα επιμόρφωσης ενηλίκων κ.λπ.) οι δημόσιες δαπάνες φτάνουν το 7,2% του ΑΕΠ στην Ελλάδα, έναντι 12% του μέσου όρου του ΟΟΣΑ.
Στον αντίποδα, ενώ οι δημόσιες δαπάνες για την παιδεία υστερούν δραματικά, στις ιδιωτικές εκπαιδευτικές δαπάνες είμαστε πρωταθλητές.
Kατά μέσο στις χώρες του ΟΟΣΑ για τις οποίες υπάρχουν διαθέσιμα στοιχεία, οι ιδιωτικές δαπάνες για την εκπαίδευση, από την πρωτοβάθμια ως την τριτοβάθμια, αντιστοιχούν στο 0,82% του ΑΕΠ των χωρών. Για την Ελλάδα ο ΟΟΣΑ δεν παρουσιάζει στοιχεία, όμως από τις τελευταίες διαθέσιμες έρευνες στην Ελλάδα προκύπτει ότι το ποσοστό αυτό είναι ως και αυτό είναι ως και τριπλάσιο.
Ανελαστικές οι εκπαιδευτικές δαπάνες
Με βάση τα στοιχεία της Eurostat, οι ιδιωτικές δαπάνες των νοικοκυριών μόνο για τη δευτεροβάθμια εκπαίδευση, είναι μακράν οι υψηλότερες σε όλη την Ευρώπη. Το 2020 (που είναι και η τελευταία χρονιά που παρουσιάζονται συγκεντρωτικά στοιχεία), τα ελληνικά νοικοκυριά δαπάνησαν μεσοσταθμικά το 1,4% του οικογενειακού προϋπολογισμού για υπηρεσίες δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης. Αντιθέτως στις περισσότερες χώρες της ΕΕ οι ιδιωτικές δαπάνες για μέση εκπαίδευση κυμαίνονται από 0,1% ως 0,3% του οικογενειακού προϋπολογισμού.
Από έρευνα της Αlco για το ΙΝΕ – ΓΣΕΕ, προκύπτει ότι το 74% των εργαζόμενων γονέων πληρώνει χρήματα για φροντιστήρια ενίσχυσης της σχολικής επίδοσης και ξένων γλωσσών. Από όσους έχουν παιδιά στο Λύκειο, και συμμετείχαν στην έρευνα, δεν υπήρξε ούτε ένας που να μην πληρώνει δίδακτρα για φροντιστήρια. Στο γυμνάσιο το αντίστοιχο ποσοστό φτάνει το 80%.
Μολονότι τα νοικοκυριά ασφυκτιούν από την άνοδο του κόστους ζωής, κόβουν από όπου αλλού μπορούν για να μη μειώσουν τις εκπαιδευτικές δαπάνες. Το 91% των συμμετεχόντων δήλωσε ότι το κόστος των εκπαιδευτικών δαπανών αυξάνεται συνεχώς εδώ και τρία χρόνια και το 20% παραδέχεται ότι παίρνει δανεικά για να τα βγάλει πέρα.
Παρά την κρίση, μόλις το 9% μείωσε σημαντικά τις εκπαιδευτικές δαπάνες, ενώ περίπου ο ένας στους δύο (48%) τις μείωσε λίγο.
Μάλιστα, σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, το 2020, τελευταίο έτος που υπάρχουν διαθέσιμα στοιχεία, οι οικογένειες ξόδεψαν 3.181,9 δισεκατομμύρια ευρώ για «αγαθά» και για «υπηρεσίες» εκπαίδευσης. Από αυτά 1.301,6 εκατομμύρια έδωσαν για φροντιστήρια, τα 680,9 εκατομμύρια δόθηκαν για την εκμάθηση ξένων γλωσσών και τα 620,7 εκατομμύρια δόθηκαν για την προετοιμασία των παιδιών για τα μαθήματα του σχολείου.
Δείτε επίσης
- Έξι στις δέκα συντάξεις κάτω από τα 1.000 ευρώ – Τι δείχνουν τα τελευταία στοιχεία
- Που θα δείτε τον ιστορικό τελικό ΟΦΗ – Ολυμπιακός
- Καιρός: Επιμένει η σκόνη, εξασθενούν οι άνεμοι
- Απόψε ο τελικός Eurovision 2025: Σε ποια θέση θα εμφανιστεί η Κλαυδία
- Δήμος Γόρτυνας: Δομή ημερήσιας φροντίδας με κοινωνικό αποτύπωμα – Σε λειτουργία το ΚΗΦΗ στον Πανασό
Σχετικά άρθρα
