Τοπικά νέα

Το πιο επικίνδυνο «υπερηφαίστειο» της Ευρώπης μπορεί να οδεύει προς έκρηξη

https://tvxs.gr/ 14 June, 2023 ΚΟΣΜΟΣΑΡΘΡΑ

Το πιο επικίνδυνο «υπερηφαίστειο» της Ευρώπης μπορεί να οδεύει προς έκρηξη

Ένα «υπερηφαίστειο» στην Ιταλία το οποίο είναι ανενεργό από το 1538 ίσως να βρίσκεται στα πρόθυρα έκρηξης, προειδοποιεί μια νέα μελέτη – και οι συνέπειες θα μπορούσαν να είναι καταστροφικές. Ο φλοιός του ηφαιστείου Φλεγραία Πεδία (Campi Flegrei) κοντά στη Νάπολη στη νότια Ιταλία, γίνεται όλο και πιο αδύναμος και πιο επιρρεπής σε ρήξεις, «καθιστώντας μια έκρηξη πιο πιθανή», δήλωσαν οι επιστήμονες της νέας μελέτης, η οποία δημοσιεύθηκε στο περιοδικό «Communications Earth & Environment».

Σύμφωνα με το Live Science, το ηφαίστειο Campi Flegrei, κοντά στη Νάπολη, στη νότια Ιταλία, έχει φλοιό που γίνεται πιο αδύναμος και πιο επιρρεπής σε ρήξη, «καθιστώντας μια έκρηξη πιο πιθανή», λένε οι επιστήμονες που συνέταξαν τη νέα μελέτη.

Πάνω από 1,5 εκατομμύριο άνθρωποι ζουν πάνω από το τεράστιο υπόγειο ηφαιστειακό σύστημα και μισό εκατομμύριο άνθρωποι έχουν τα σπίτια τους μέσα στην καλντέρα μήκους 11 χιλιομέτρων, η οποία σχηματίστηκε μετά από μια τεράστια έκρηξη πριν από 39.000 χρόνια.

Αν το Campi Flegrei επαναλάμβανε τη μεγαλύτερη προηγούμενη έκρηξή του, θα εκτίναζε λιωμένα πετρώματα και ηφαιστειακά αέρια ψηλά στη στρατόσφαιρα, θα εξαπέλυε τσουνάμι ύψους πάνω από 33 μέτρα και θα εξάπλωνε ένα νέφος θείου και τοξικής τέφρας που θα μπορούσε να βυθίσει τη Γη σε έναν χειμώνα για χρόνια, εξαφανίζοντας καλλιέργειες και πανίδα.

«Η νέα μας μελέτη επιβεβαιώνει ότι ο Campi Flegrei πλησιάζει πιο κοντά στη ρήξη», δήλωσε ο κύριος συγγραφέας της μελέτης, Christopher Kilburn, καθηγητής στο University College του Λονδίνου. Ωστόσο «αυτό δεν σημαίνει οπωσδήποτε έκρηξη». «Η ρήξη μπορεί να ανοίξει μια ρωγμή μέσω του φλοιού, αλλά το μάγμα πρέπει ακόμα να ωθηθεί προς τα πάνω στη σωστή θέση για να συμβεί μια έκρηξη».

Το Campi Flegrei, που σημαίνει «φλεγόμενα χωράφια» ή «πύρινα χωράφια», είναι ένα εκτεταμένο, κυρίως υπόγειο δίκτυο 24 κρατήρων που εκτείνεται από την τεράστια καλντέρα του απέναντι από τον Βεζούβιο στο δυτικό άκρο της Νάπολης στον κοντινό κόλπο του Puzzuoli.

Αν και το Campi Flegrei αναφέρεται συνήθως ως υπερηφαίστειο, αυτό δεν έχει εξακριβωθεί με βεβαιότητα. Τα υπερηφαίστεια είναι ηφαίστεια που μπορούν να προκαλέσουν εκρήξεις του υψηλότερου μεγέθους - 8 στον Δείκτη Εκρηκτικότητας Ηφαιστείων - αποβάλλοντας περισσότερα από 240 κυβικά μίλια (1.000 κυβικά χιλιόμετρα) υλικού στη διαδικασία.

Ωστόσο, η μεγαλύτερη έκρηξη του Campi Flegrei εκτοξεύτηκε έως και 70 κυβικά μίλια (285 κυβικά χιλιόμετρα), κατατάσσοντάς στην, επίσης καταστροφική, κατηγορία 7. Ένα από τα επικίνδυνα χημικά στοιχεία που θα απελευθερωθούν στο σύννεφο της έκρηξης είναι το φθόριο, το οποίο σε επαρκή ποσότητα μπορεί να σκοτώσει τα φυτά και να προκαλέσει ασθένεια στα ζώα.

Το ηφαίστειο αναδεύεται από τα μέσα του 20ου αιώνα, με εκρήξεις αυξημένης δραστηριότητας τις δεκαετίες του 1950, του 1970 και του 1980. Μια άλλη περίοδος αναταραχής ξεκίνησε την τελευταία δεκαετία και συνεχίζεται ακόμη, κατά την οποία το έδαφος κάτω από το Pozzuoli, μια πόλη που βρίσκεται στην οροφή του ηφαιστείου, αυξάνεται κατά 10 εκατοστά κάθε χρόνο, προσθέτοντας μια συνολική αλλαγή στο υψόμετρο κατά 4 μέτρα από τη δεκαετία του 1950.

Το Campi Flegrei αντιμετωπίζει επίσης επίμονους μικρούς σεισμούς, με περισσότερους από 600 να έχουν εντοπιστεί τον Απρίλιο - σπάζοντας το μεγαλύτερο μηνιαίο σύνολο που έχει καταγραφεί ποτέ στην περιοχή.

Για να δουν πόσο πιθανή μπορεί να είναι μια έκρηξη, οι ερευνητές συνδύασαν τις σεισμικές μετρήσεις με τις μετρήσεις της ανύψωσης του εδάφους για να χαρτογραφήσουν εκτιμήσεις της μεταβαλλόμενης αντοχής εφελκυσμού του φλοιού της περιοχής (τη μέγιστη τάση που μπορεί να λάβει ένα υλικό πριν σπάσει) και της εγγύτητάς του στη ρήξη.

Το μοντέλο των ερευνητών υποδηλώνει ότι ο φλοιός κάτω από το Campi Flegrei σπάει και δεν λυγίζει υπό πίεση. Βαθιά κάτω από το έδαφος, η εκτόξευση υπόγειου αερίου και μάγματος κάμπτεται αργά και αποδυναμώνει τον φλοιό του Campi Flegrei από τη δεκαετία του 1950, μειώνοντας την αντοχή του σε εφελκυσμό μόλις στο ένα τρίτο αυτής που ήταν το 1984, σύμφωνα με τη μελέτη.

Αυτό σημαίνει ότι παρόλο που οι σεισμοί στην περιοχή δεν είναι τόσο ισχυροί όσο ήταν στη δεκαετία του 1980, ο ασθενέστερος βράχος έχει τη δυνατότητα να σπάσει κάτω από μικρότερες πιέσεις, δίνοντας στους σεισμολόγους λιγότερους ανιχνεύσιμους σεισμούς και στους ανθρώπους λιγότερη προσοχή και χρόνο για την εκκένωση.